Het is herfst, godzijdank

Het kan je niet ontgaan zijn. Het is herfst. Te merken aan een frisse oostenwind en striemende motregen. En aan een overdadige hoeveelheid jubelende meisjes die op Instagram maar foto’s blijven plaatsen van gele bomen, warme chocolademelk met slagroom en dwarrelende blaadjes. Daar doe ik zelf ook enthousiast aan mee. Maar toch voel ik me soms alleen met mijn grote voorliefde voor dit seizoen. Want ik houd van alle aspecten van de herfst. Ook de kou, de regen en het donker. Daarom bij deze in woord en beeld een lofzang over herfst in Utrecht. (Of een hekeldicht over de zomer, dat laat ik graag aan jullie over.)

Ik ben dolblij dat de zomer afgelopen is. Ja, dat lees je goed. Daar maak ik mezelf niet echt populair mee, maar het is nou eenmaal zo. Zodra de lente aanbreekt en ik voor het eerst weer zonder jas door de stad loop, is alles nog prima. Een zacht zonnetje op mijn gezicht. Mensen nemen voorzichtig plaats op het terras. Een fleecedeken bij de hand voor als ze toch iets te optimistisch waren. Voor het eerst een kop koffie in je eigen tuin, die je net volgeplant hebt met bloeiend eenjarig goed. Nog wel met je trui aan, maar je bent buiten! De eerste keer dat ik met Elger na het eten naar de ijssalon loop en maar niet kan kiezen welke smaak ijs ik wil omdat ik ze allemaal zo gemist heb. Ja, dan is alles nog koek en ei. Kijk ik zelfs uit naar de zomer.

Maar dan komt die zomer daadwerkelijk, heet en onverbiddelijk, en dan weet ik weer waarom het mijn minst favoriete seizoen is. De zon schijnt namelijk de hele tijd. Dus moet ik mijn roomblanke huid een paar keer per dag insmeren, wil ik niet verbranden. Kom ik net onder een lauwe (want ik had het al zo warm) douche vandaan, voel ik me meteen weer vies omdat ik plak van de zonnebrandcrème. Het is ook veel te warm om een beetje leuk te hardlopen, want ik bezwijk aan een astma-aanval of de hoeveelheid zweet die ik produceer.

Zodra de temperatuur boven de 24 graden uitkomt, merk ik aan mijn lijf dat ik simpelweg niet geschikt ben voor de zomer. Dankzij mijn lichtgevoelige ogen zie ik niets meer, ondanks de zonnebril die ik zoveel draag dat er een permanente deuk in mijn neus zit. Ik probeer gewoon door te gaan met werken en leven op hetzelfde tempo als in de andere seizoenen, maar dat kan niet met tropische temperaturen. Ik heb veel te weinig energie. Een teken dat ik het rustiger aan zou moeten doen. Maar als je mij een beetje kent, weet je dat ik daar heel slecht in ben. Ik ben een ontzettende koukleum, maar ik heb het echt liever koud dan warm. Ik weet gewoon niet wat ik met een oververhit lijf aan moet.

‘Maar het is toch heerlijk dat je weer buiten kunt eten? Fijn barbecueën in het park.’ Tsja. Ik vind dat dus allemaal helemaal niks. Ik eet liever binnen. Buiten waait mijn servet altijd weg. Of mijn haar in mijn mond, bij iedere hap weer. Eten in het park is al helemaal een hel. Je moet ontzettend goed nadenken over wat je meeneemt, want je moet het kunnen vervoeren en vervolgens neer kunnen zetten op een bobbelig kleed. En het moet ook lauw eetbaar zijn, want niets is warm of koud te houden. Vervolgens ben je uren aan het hannesen met zo’n wegwerpbarbecue waarop je vlees met geen mogelijkheid gaar krijgt en waardoor je dus geheid zwart geschroeide worsten zit te eten die van binnen nog knorren of loeien. Ondertussen weet je van gekkigheid niet meer hoe je moet zitten want je kont doet pijn en je billen slapen en heel Lepelenburg heeft inmiddels je onderbroek gezien omdat je gewoon niet charmant op een kleedje kunt zitten met een zomerjurkje aan. En waarom? Ik heb thuis een volledig uitgeruste keuken waarin ik in alle comfort een heerlijke maaltijd kan fabriceren, die ik volgens vers en warm serveer en zeer ontspannen met mes en vork nuttig aan een grote keukentafel. Op een stoel. Met een kussentje in m’n rug.

‘Mij maak je niet wijs dat je het niet fijn vindt om op een terras neer te strijken.’ Klopt. Best fijn. Maar probeer maar eens op een terras neer te strijken! Op de meest geschikte momenten moet ik gewoon werken en heb ik daar helemaal geen tijd voor. En dan fiets ik na het werk over de Oudegracht en door de binnenstad naar bijvoorbeeld de sportschool, een repetitie van mijn theatergroep of een andere activiteit die ik vrijwillig ingepland heb en waar ik normaal gesproken met veel plezier naartoe ga. Zitten al die terrassen helemaal vol! Op de één of andere manier krijg ik dan toch het gevoel dat ik iets verkeerd doe. Moet ik niet eigenlijk ook op een terras zitten? Als er dan een moment komt dat ik vrij ben, niets anders te doen heb èn het lekker weer is, dan begint de strijd hoor. Want verover op zo’n moment maar eens een plekje. In een zeer strategische route loop ik van plein naar plein, ondertussen alle terrassen af speurend op zoek naar een vrije plek. Je bent nooit de enige, dus je moet snel zijn en van je af durven bijten. Heb ik dan eindelijk een lege stoel te pakken en een biertje besteld, dan herinner ik me pas weer hoezeer ik een hekel heb aan in de zon zitten…

‘En in de zomer is het zo lekker lang licht. Fijn toch?’ Nee. Vind ik dus niet fijn. Gelukkig heb ik een verduisterend rolluik in mijn slaapkamer, dus word ik tegenwoordig niet meer om vijf uur ’s ochtends wakker. Maar dat het ’s avonds zo lang licht blijft, geeft me een ontzettend onrustig gevoel. Ik moet dan nog van alles. Het maakt niet uit dat ik al vanaf kwart voor zeven ’s ochtends in de weer ben, ik raak het gevoel maar niet kwijt dat ik de dag niet optimaal benut. En nu ik deze klaagzang over de zomer eindelijk eens opschrijf, wordt me duidelijk dat dit eigenlijk de belangrijkste reden is waarom ik niet van de zomer en wel van de herfst houd.

Zodra de blaadjes van de bomen beginnen te vallen, valt er ook iets van mij af. Eindelijk hoef ik niet meer zoveel van mezelf. Eindelijk is het weer oké om aan het einde van de dag op de bank te ploffen, de gordijnen dicht te laten en me nergens meer mee te bemoeien. Weg is het gevoel dat ik nooit op de juiste plek ben. Dat er ergens anders meer zon, een leuker feestje, een fijner terras, toffer festival, beter bier en mooiere mensen zijn. Dat alles kan en dus ook moet.

Ik word rustig van de herfst. Ik ben weer graag buiten en neem alles in me op. De kou in de lucht tintelt in mijn longen. Make-up en je haren föhnen heeft toch geen zin, want de miezer stroomt van mijn gezicht. Ik kijk continu omhoog en verbaas me over het kleurenpalet van de bomen langs de singel die een maand geleden nog een haag in één tint groen vormden. Ik zweet alleen nog als ik dat wil, bijvoorbeeld tijdens een hardlooprondje door Rhijnauwen waar ik regelmatig een eikel op m’n kop krijg. Thuis draag ik alleen nog dikke, zachte pyjamabroeken. Mijn benen hebben al weken geen scheermesje meer gezien. Ik verslind series en boeken en Donald Duckjes en maak de puzzel achterop de krant. En dat is oké. Want het is herfst. De zon schijnt amper. Feestjes zijn schaars. De terrassen zijn leeg. De festivals voorbij. In plaats van bier drink ik rode wijn. En ook de mooie mensen bewegen zich diep weggestopt in hun winterjas met een loopneus door de stad.